Op 20 juni 2025 overleed Wim van de Kamp, een zachtmoedige en creatieve man die zijn gevoelens het best kon uitdrukken met penseel en potlood. Hij liet een indrukwekkende nalatenschap van kunstwerken achter, waaronder schilderijen die zijn liefde en fascinatie voor Suriname weerspiegelen.
Van zijn dochter ontvingen wij enkele van deze werken, die een bijzondere verbinding laten zien tussen zijn persoonlijke geschiedenis en de Surinaamse gemeenschap in Tilburg. Wim was meer dan een kunstenaar; hij was ook een mens die zich openstelde voor anderen, hielp waar hij kon en altijd oprechte belangstelling toonde.
Zijn leven vertelt een verhaal van veerkracht, creativiteit en verbondenheid. Hieronder deelt zijn dochter een uitgebreid portret van haar vader.
Wij danken zijn dochter hartelijk voor het delen van dit persoonlijke verhaal en de prachtige kunstwerken. Zo blijft de herinnering aan Wim levend en inspirerend.
Wim van de Kamp
Geboren16 maart 1932 – Overleden 20 Juni 2025
Wim was een zachte, gevoelige man met een creatieve ziel die tot leven kwam wanneer hij ging tekenen of schilderen, met oog voor detail en gevoel voor kleur. In zijn creativiteit vond hij woorden die hij soms moeilijk kon uitspreken. Het gaf hem rust, plezier, en een manier om de wereld, buiten én binnen, vorm te geven.
Wim werd als jongste geboren in een gezin van vijf kinderen. Hij was een nakomertje. Toen hij vier jaar oud was, werd het gezin zwaar getroffen: eerst overleed een zus en nog geen jaar later zijn vader. Zijn liefdevolle moeder kon de zorg voor de kinderen financieel niet meer aan. Ze vond een oplossing bij de fraters van Tilburg. Wim was pas vijf toen hij daar werd ondergebracht. Bij de fraters kreeg hij een Spartaanse opvoeding. Liefde of troost vond hij er niet. Wel leerde hij er voor zichzelf opkomen, nooit opgeven, en hard voor zichzelf zijn; lessen die hem tekenden voor het leven. In die gesloten omgeving ontdekte hij ook een uitweg: tekenen en schilderen. In zijn creativiteit vond hij rust en vrijheid, ruimte voor een binnenwereld die hij zelden kon tonen. Zijn talent viel op want als kind won hij zelfs een prijs. Op zijn twaalfde mocht hij terug naar huis, naar zijn moeder. Hij ging naar de MULO en werd opstandig: vastbesloten te doen wat hem jarenlang was onthouden. Na twee jaar koos hij ervoor te gaan werken.
Wim begon zijn loopbaan als schilder, maar door hoogtevrees stapte hij over naar het stukadoors vak. In de avonden haalde hij zijn meesterschap in beide ambachten. Hij stond bekend als een perfectionist met een scherp oog voor detail. ‘Arendsoog’ werd zijn bijnaam, omdat hem niets ontging. Door het vele zware werk kwam Wim in de WAO terecht. Wim hervond zijn oude hobby’s: tekenen en pottenbakken.
Wim en zijn vrouw Tonnie schreven zich in voor een nieuw appartementencomplex in de Kardinaal Alfrinkstraat 53 in Tilburg in 1995. Dit complex werd later toegewezen aan de gemeenschap SOT (Surinaamse Ouderen Tilburg). Omdat zij ingeschreven stonden, kregen ze ook een appartement toegewezen. Ze verkochten hun huis en verhuisden. Hoewel ze zelden deelnamen aan activiteiten, integreerden ze zich wel. Wim sloot vriendschap met twee mannen van Surinaamse afkomst, waaronder Johan Ceder die ook in een weeshuis van de fraters van Tilburg in Suriname had gezeten. De gesprekken over deze gedeelde ervaringen zorgden voor een hechte band.
Wim was leergierig en begon alles uit te zoeken over de geschiedenis en cultuur van Suriname. De kleurrijke rijkdom van die cultuur inspireerde zijn tekeningen in die periode. Hij was ook behulpzaam naar andere bewoners toe, hielp met formulieren en bood soms financiële steun.
In 2009, overleed onverwachts zijn vrouw Tonnie aan een hartinfarct. Wim was diep geraakt, maar herpakte zich. In die tijd kocht Wim een computer en bundelde zijn kennis over Suriname in een boekwerk. Hij schreef gedichten en maakte er tekeningen bij. De artistieke kant van Wim bloeide weer op.
In de bijna 30 jaar dat hij in de Kardinaal Alfrinkstraat woonde, heeft Wim de Surinaamse gemeenschap een warm hart toegedragen. Hij genoot van de gesprekken met de mensen en wilde altijd helpen. Wim was een voorbeeld van hoe je in een andere gemeenschap samen respectvol met elkaar kunt omgaan.
Wims gezondheid ging geleidelijk achteruit, en de kinderen moesten steeds vaker bijspringen. Eigenlijk was hij al lange tijd niet meer zelfredzaam, maar hij bleef te eigenwijs om naar een verzorgingstehuis te gaan. Totdat hij 2,5 jaar geleden viel en uren op de vloer lag voordat hij gevonden werd. Daarna werd hij met spoed opgenomen: eerst in de Hazelaar, en vier maanden later kreeg hij een kamer in Padua, waar hij tot het einde zou blijven.
Wim van de Kamp haalde voor zijn tekening inspiratie uit een kleurrijke prent uit “Voyage à Surinam” 1839. Op deze prent van de Belgische tekenaar Pierre Jacques Benoit zien we een vrolijk tafereel: een violist speelt op de veranda, terwijl twee vrouwen dansen en elkaar pasjes leren.
Benoit bezocht Suriname in de 19e eeuw en maakte vele tekeningen van het dagelijks leven. Zijn werk laat zien hoe muziek en dans een belangrijke plek hadden in de cultuur van mensen, ook in een tijd die zwaar getekend was door slavernij.
Wim vertaalde dit historische beeld naar zijn eigen kunst en gaf er zo een persoonlijk eerbetoon aan.
Wim van de Kamp liet zich inspireren door een historische prent uit 1779.
Die is gebaseerd op een schilderij (omstreeks 1764) van Agostino Brunias.
Hij werkte in het Caraïbisch gebied en legde het leven van vrije mensen van kleur vast.
Op het beeld zie je een elegante mulatto-vrouw in gesprek met twee andere vrouwen op Barbados.
Ze staan tussen groenten en fruit – een marktscène vol verhalen en verbinding.
Brunias’ werk toont het Caraïbisch leven in kleur en menselijke warmte.
Hij gaf ruimte aan cultuur en ontmoeting in koloniale kunst.
- Kunstenaar en ontstaanscontext
De afbeelding is gebaseerd op werk van Agostino Brunias, een Italiaanse schilder die actief was in het Caraïbisch gebied. Hij trok rond 1764 onder meer naar Barbados, waar hij het leven van vrije mensen van kleur en lokale marksscènes vastlegde - Publatie en bereik
Het origineel is een schilderij uit circa 1764. De gravure ervan verscheen in 1779 in Londen, waardoor het beeld breed werd verspreid in Europa - Wat toont de prent?
Deze afbeelding laat een vrije vrouw van gemengde afkomst zien (mulatto), gekleed en met sieraden. Ze staat in gesprek met twee andere vrouwen die landbouwhandel drijven – een marktscène die inzicht geeft in het dagelijks leven en sociale verhoudingen op Barbados in de 18e eeuw - Culturele betekenis
Brunias’ werk is beroemd vanwege zijn levende portretten van creoolse cultuur. Hij verbeeldde markten, dans, kleding, rituelen en contacten tussen verschillende bevolkingsgroepen. Daarmee leverde hij een alternatief perspectief op het koloniale Caraïbisch leven – vriendelijker en expressiever dan veel andere visies uit die tijd
A Slave Gang in Zanzibar
Deze tekening – A Slave Gang in Zanzibar – komt uit een Britse krant uit 1889.
Hij toont een rij slaven, verbonden en met manden op hun hoofd, onder toezicht van een bewapende opzichter.
De maker van de inspiratieprent, William A. Churchill, was een Britse diplomaat in Zanzibar en ooggetuige van de praktijk van slavernij daar.
Zanzibar was in de 19e eeuw een centrum van de Indiase Oceaan-slavenhandel, met langdurige menselijke gevolgen.
Pas in 1873 verbood Groot-Brittannië officieel deze handel, en slavernij werd pas rond 1909 definitief afgeschaft.
Wim van de Kamp koos dit beeld als inspiratie omdat het de harde werkelijkheid van slavernij zo indringend laat zien.
Hoewel het tafereel niet in Suriname plaatsvond, herinnert het ons eraan dat slavernij een wereldwijd systeem was, met diepe sporen in Afrika, de Caraïben en Zuid-Amerika.
Door dit onderwerp in zijn werk op te nemen, wilde Wim laten zien dat de strijd, het lijden maar ook de veerkracht van mensen met elkaar verbonden zijn, ongeacht de plek waar de geschiedenis zich afspeelde.
